Taliad Cymorth Profedigaeth

Printable version

1. Sut mae’n gweithio

Efallai y gallwch gael Taliad Cymorth Profedigaeth os bu farw eich partner.  Mae wedi disodli’r budd-daliadau canlynol:

• Lwfans Rhiant Gweddw - os ydych eisoes yn cael hyn, bydd eich taliadau’n parhau hyd nes nad ydych yn gymwys mwyach
• Lwfans Profedigaeth (Pensiwn Gwraig Weddw yn flaenorol)
• Taliad Profedigaeth

Mae’r canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English) ac mewn fformat hawdd ei ddeall.

2. Cymhwysedd

Nid yw Taliad Cymorth Profedigaeth yn destun i brawf modd. Mae hyn yn golygu na fydd yr hyn rydych yn ei ennill na faint sydd gennych mewn cynilion yn effeithio ar yr hyn a gewch.

Pan fu farw eich partner mae’n rhaid eich bod:

• wedi bod o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth
• yn byw yn y DU neu wlad sy’n talu budd-daliadau profedigaeth
• yn briod â’ch partner, mewn partneriaeth sifil, neu’n byw gyda nhw fel petaech yn briod

Mae’n rhaid bod eich partner naill ai:

• wedi talu swm penodol o gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 neu Ddosbarth 2 mewn unrhyw flwyddyn dreth ers 6 Ebrill 1975
• wedi marw oherwydd damwain yn y gwaith neu afiechyd a achoswyd gan waith

Gallwch barhau i wneud cais os nad ydych yn siwr a wnaeth eich partner dalu digon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol. Bydd y Gwasanaeth Profedigaeth yn rhoi gwybod i chi.

Ni allwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth os ydych yn y carchar.

Pan fyddwch yn gwneud eich cais

Fel arfer mae angen i chi wneud cais o fewn 21 mis i farwolaeth eich partner.

Os yw dros 21 mis ers marwolaeth eich partner, mae’n bosibl y byddwch yn gallu hawlio o hyd os mai dim ond yn ddiweddar y cadarnhawyd achos y farwolaeth. Ffoniwch linell gymorth y Gwasanaeth Profedigaeth am help.

Gall pa mor fuan y byddwch yn gwneud eich cais hefyd effeithio ar faint o arian y byddwch yn ei gael. Fel arfer mae angen i chi wneud cais o fewn 3 mis i farwolaeth eich partner i gael y swm llawn o daliadau.

Os bu farw eich partner cyn 9 Chwefror 2023

Mae’n bosibl y gallwch gael taliadau Taliad Cymorth Profedigaeth wedi’u hôl-ddyddio os:

• bu farw eich partner ar ôl 5 Ebrill 2017
• pan fu farw eich partner, roeddech yn byw gyda’ch gilydd fel petaech yn briod
• roeddech o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar 30 Awst 2018

Mae’n rhaid eich bod naill ai wedi bod yn feichiog pan fu farw eich partner, neu fod gennych blentyn yn byw gyda chi pan fu farw eich partner a naill ai:

• mae gennych Budd-dal Plant ar gyfer y plentyn hwnnw rhwng pan fu farw eich partner a phan fyddwch yn gwneud eich cais
• rydych wedi cael gwybod gan y Swyddfa Budd-dal Plant bod gennych hawl i Fudd-dal Plant ar gyfer y plentyn hwnnw rhwng pan fu farw eich partner a phan fyddwch yn gwneud eich cais

Rhaid i chi wneud cais erbyn 9 Chwefror 2024 i gael y swm llawn o daliadau wedi’u hôl-ddyddio. Gallwch wneud cais hyd at 8 Tachwedd 2024, ond ni fyddwch yn cael y swm llawn.

Os bu farw eich partner cyn 6 Ebrill 2017, efallai y byddwch yn gallu cael Lwfans Rhiant Gweddw yn lle.

Os oeddech yn byw gyda’ch partner fel petaech yn briod

Oni bai eich bod yn gwneud cais am daliad wedi’i ôl-ddyddio, mae’n rhaid bod un o’r canlynol yn berthnasol pan fu farw eich partner:

• roeddech yn cael Budd-dal Plant ar gyfer plentyn a oedd yn byw gyda chi
• dywedwyd wrthych gan y Swyddfa Budd-dal Plant fod gennych hawl i Fudd-dal Plant ar gyfer plentyn a oedd yn byw gyda chi, hyd yn oed os gwnaethoch ddewis peidio â’i gael
• roeddech chi’n feichiog

Os oedd eich partner yn cael neu’n gymwys i gael Budd-dal Plant yn lle, bydd angen i chi wneud cais newydd am Fudd-dal Plant yn eich enw chi cyn y gallwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth.

3. Beth fyddwch yn ei gael

Bydd swm y Taliad Cymorth Profedigaeth y gallwch ei gael yn dibynnu ar:

• eich perthynas â’r person a fu farw
• pryd rydych yn gwneud eich cais
• pryd rydych yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Bydd eich taliadau’n cael eu talu i mewn i’ch cyfrif banc, cymdeithas adeiladu neu undeb credyd.

Eich perthynas â’r person a fu farw

Os oeddech yn briod neu mewn partneriaeth sifil gofrestredig

Byddwch yn cael y gyfradd uwch os oedd un o’r canlynol yn berthnasol pan fu farw eich partner:

• roeddech yn cael Budd-dal Plant ar gyfer plentyn a oedd yn byw gyda chi
• dywedwyd wrthych gan y Swyddfa Budd-dal Plant fod gennych hawl i Fudd-dal Plant ar gyfer plentyn a oedd yn byw gyda chi
• roeddech chi’n feichiog

Y mwyaf y gallwch ei gael yw:

• taliad untro o £3,500
• 18 taliad misol o £350

Os nad ydych yn gymwys ar gyfer y gyfradd uwch, byddwch yn cael y gyfradd is yn lle hynny.

Y mwyaf y gallwch ei gael yw:

• taliad untro o £2,500
• 18 taliad misol o £100

Os oeddech chi’n byw gyda’ch gilydd fel petaech chi’n briod

Y mwyaf y gallwch ei gael yw:

• taliad untro o £3,500
• 18 taliad misol o £350

Pan fyddwch yn gwneud eich cais

Rhaid i chi wneud cais o fewn 3 mis i farwolaeth eich partner i gael y taliad untro a phob un o’r 18 taliad misol.

Os yw dros 3 mis ond yn llai na 12 mis ers marwolaeth eich partner, gallwch gael y taliad untro ond dim ond rhai o’r taliadau misol.

Os yw wedi bod dros 12 mis ond yn llai na 21 mis ers marwolaeth eich partner, ni allwch gael y taliad untro ond gallwch gael rhai taliadau misol o hyd.

Os yw dros 21 mis ers marwolaeth eich partner, fel arfer ni allwch gael unrhyw daliadau.

Os ydych yn gwneud cais am daliadau wedi’u hôl-ddyddio

Mae’r rheolau’n wahanol ar gyfer hawlio taliadau ôl-ddyddiedig.

Os bu farw eich partner ar neu ar ôl 30 Awst 2018, efallai y byddwch yn cael y taliad untro a hyd at 18 taliad misol.

Os bu farw eich partner cyn 30 Awst 2018, ni allwch gael y taliad untro ond efallai y cewch hyd at 18 taliad misol.

Rhaid i chi wneud cais erbyn 9 Chwefror 2024 i gael y swm llawn o daliadau wedi’u hôl-ddyddio. Gallwch barhau i wneud cais hyd at 8 Tachwedd 2024, ond ni fyddwch yn cael y swm llawn.

Pan fyddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Os byddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth o fewn 18 mis i farwolaeth eich partner, efallai y cewch lai o daliadau misol.

Os ydych yn cael budd-daliadau

Ni fydd Taliad Cymorth Profedigaeth yn effeithio ar eich budd-daliadau am flwyddyn ar ôl eich taliad cyntaf. Ar ôl blwyddyn, gallai arian sydd gennych ar ôl o’ch taliad cyntaf effeithio ar y swm a gewch os byddwch yn adnewyddu neu’n gwneud cais am fudd-dal arall.

Mae’n rhaid i chi roi gwybod i’ch swyddfa budd-daliadau (er enghraifft, eich Canolfan Byd Gwaith leol) pan fyddwch yn dechrau cael Taliad Cymorth Profedigaeth.

4. Sut i wneud cais

Gallwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth ar-lein, dros y ffôn neu trwy’r post.

I wneud cais, bydd angen:

• eich rhif Yswiriant Gwladol
• manylion eich cyfrif banc neu gymdeithas adeiladu
• y dyddiad y bu farw’ch partner
• rhif Yswiriant Gwladol eich partner

Gwneud cais ar-lein

Gwneud cais dros y ffôn

Llinell gymorth y Gwasanaeth Profedigaeth
Ffôn: 0800 151 2012
Llinell Ffôn Cymraeg: 0800 731 0453

Ffôn testun: 0800 731 0464
Ffôn testun Cymraeg: 0800 731 0456

Relay UK (os na allwch glywed na siarad ar y ffôn): 18001 yna 0800 151 2012

Gwasanaeth cyfnewid fideo Iaith Arwyddion Prydain (BSL) os ydych ar gyfrifiadur – darganfyddwch sut i ddefnyddio’r gwasanaeth ar ffôn symudol neu lechen

Dydd Llun i Ddydd Gwener, 8am i 6pm
Darganfyddwch am gostau galwadau

Os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon mae ffordd arall i wneud cais dros y ffôn.

Gwneud cais drwy’r post

I gael ffurflen gais, gallwch naill ai:

• lawrlwytho ffurflen Taliad Cymorth Profedigaeth (BSP1)
• [cysylltu â llinell gymorth y Gwasanaeth Profedigaeth i gael un trwy’r post – gallwch ddod o hyd i’w manylion cyswllt uchod.

Anfonwch hi i’r cyfeiriad ar y ffurflen.

Os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon mae ffordd arall i wneud cais trwy’r post.

Os ydych dramor

Ffoniwch y Ganolfan Bensiwn Ryngwladol i wneud cais.

Canolfan Bensiwn Ryngwladol
Ffôn: +44 (0) 191 206 9390
Dydd Llun i Ddydd Gwener, 8am i 6pm
Darganfyddwch am gostau galwadau